Sądownictwo w Polsce jest jednym z najważniejszych organów, jednak niekiedy praca sądu jest niezrozumiała dla przeciętnego obywatela – zwłaszcza kiedy z różnych powodów stajemy po jednej ze stron procesowych. Czym zajmują się sądy i jakie są instancje sądownicze?
System polskiego sądownictwa państwowego to przede wszystkim sądy powszechne, sądy administracyjne oraz Sąd Najwyższy, któremu podlegają wszystkie inne. Z kolei one również dzielą się na mniejsze, zajmując się określonymi sprawami karnymi. Dzięki temu każda sprawa, która trafi w odpowiednie miejsce, ma szansę na szybsze rozpatrzenie. Warto również pamiętać, że polskie sądownictwo dzieli się na dwie instancje, co daje możliwość na odwołanie się od wyroku.
Sądownictwo w praktyce – jak wygląda?
Sąd to organ, który w imieniu państwa może wydawać wyroki skazujące bądź uniewinniające obywateli. W ten sposób jako naród zachowujemy możliwość walki o swoje prawa, a także ponosimy konsekwencje swoich błędów. W Polsce wyróżniamy sądy apelacyjne, okręgowe i rejonowe. Sprawy, którymi zajmuje się sądownictwo polskie dzielimy na te o charakterze cywilnym, karnym, rodzinnym, jak i gospodarczym. Sądzić możemy się również w zakresie prawa pracy, a także ubezpieczeń społecznych. Takimi kwestiami zajmują się również kancelarie prawne, pomagając swoim klientom w rozwiązaniu konfliktu przed sądem.
Instancje sądownicze w Polsce – jakie wyróżniamy?
Z reguły w Polsce mamy sądy dwuinstancyjne. Sądy pierwszej instancji to te, w których od samego początku toczy się postępowanie. W nich również zapada pierwszy wyrok, od którego można się odwołać. Apelacją zajmują się sądy drugiej instancji, wydając ostateczne orzeczenie o winie którejś ze stron. Na tym etapie postępowania, sąd wyższej instancji może podtrzymać wyrok pierwszej instancji lub zgłosić sprawę do ponownego rozpatrzenia poprzez zgłoszenie zastrzeżeń do sposobu prowadzenia sprawy, jak i zgłoszonych dowodów.
W praktyce do sądów pierwszej instancji zalicza się sądy rejonowe oraz okręgowe, a do drugiej – okręgowe i apelacyjne.
Czym zajmują się poszczególne instancje sądownicze w Polsce?
Sądy pierwszej instancji, czyli rejonowe oraz okręgowe, zajmują się większością spraw rodzinnych, cywilnych czy karnych. Do obowiązków leżących w kompetencjach sądów rejonowych zalicza się również sprawy związane z prawem pracy. W sądach pierwszej instancji znajdują się także wykroczenia gospodarcze. W praktyce jednak sądy rejonowe rozpatrują większość spraw, za wyjątkiem tych, które pod względem prawnym są zarezerwowane dla pozostałych sądów. Sąd rejonowy z reguły jest sądem pierwszej, czyli najniższej instancji.
Sąd okręgowy zalicza się zarówno do pierwszej, jaki i drugiej instancji – w zależności od tego jaką rolę ma pełnić. Najczęściej prowadzone są tam poważne sprawy, które wymagają od sędziego większego doświadczenia w orzekaniu. Wszystkie sprawy jakimi zajmuje się sąd okręgowy pierwszej instancji są regulowane w ustawach. Jednocześnie warto przy tym pamiętać, że sąd okręgowy może być również sądem apelacyjnym dla orzeczeń wydanych w sądzie rejonowym.
Sąd apelacyjny z reguły zajmuje się orzeczeniami, które z różnych powodów nie zostały uznane przez jedną ze stron. Zaliczany jest do sądów drugiej instancji dla sądów rejonowych i okręgowych. W tym przypadku ława orzekająca nie zajmuje się ponownym rozpatrzeniem sprawy, ale sprawdza, czy postępowanie zostało przeprowadzone prawidłowo. W efekcie nie może zmienić wyroku tylko albo podtrzymać wyrok sądu pierwszej instancji, albo cofnąć sprawę do ponownego rozpatrzenia w niższej instancji.
Jakie sprawy można zgłaszać do konkretnej instancji?
Z racji tego, że polskie sądownictwo jest skomplikowane w swojej formie i bez znajomości ustaw oraz prawa trudno jest zorientować się jakie sprawy są prowadzone zarówno w sądach pierwszej, jak i drugiej instancji, warto skorzystać z pomocy adwokata. Po przedstawieniu swojego problemu profesjonalista będzie wiedział, gdzie powinien składać wszystkie wnioski, w jaki sposób przygotować się do toczącego się postępowania oraz jakich argumentów użyć, aby wygrać sprawę.
Nieznajomość prawa czy hierarchii sądowniczej we współczesnym świecie nie jest już problemem. Dobrze jest o tym pamiętać, jeśli planujemy złożyć pozew cywilny bądź otrzymaliśmy wezwanie o toczącym się postępowaniu.
Jeśli szukasz pomocy prawnej w Świdnicy, koniecznie zapoznaj się z ofertą Kancelarii Adwokackiej Gryszkiewicz-Dudzik. Kancelaria prowadzi także zastępstwo procesowe i pomaga w sporządzaniu pism procesowych.