Sporządzanie testamentu u notariusza – jak przebiega?

Sporządzanie testamentu u notariusza jest jednym z najefektywniejszych sposobów na skuteczne rozporządzenie swoim majątkiem przez spadkodawcę na wypadek śmierci.

Określona w testamencie osoba lub osoby zostają poprzez podpis spadkodawcy powołane do spadku, nawet jeśli nie zostały objęte ogólnymi zasadami dziedziczenia opisanymi w kodeksie cywilnym. Rozwiązanie takie jest z punktu widzenia spadkodawcy niezwykle korzystne, a dla samych spadkobierców oznacza często dużą oszczędność czasu i brak dodatkowych spraw o rozporządzenie majątkiem.

Testament notarialny w świetle prawa

Zgodnie z obowiązującymi zapisami kodeksu cywilnego, testament notarialny może obejmować majątek tylko i wyłącznie jednej osoby i od czasu sporządzenia może być dowolnie zmieniany lub całkowicie odwołany aż do śmierci spadkodawcy poprzez usunięcie jego części lub sporządzenie nowego testamentu. Co do zasady, testament notarialny może sporządzić jedynie osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych – pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona.

testament u notariusza

Kodeks cywilny wyróżnia kilka wariantów testamentów:

Testament holograficzny, własnoręczny to dokument spisany samodzielnie przez spadkodawcę, napisany odręcznie i opatrzony datą oraz podpisem spadkodawcy.

Testament allograficzny, ustny, czyli werbalne określenie ostatniej woli. Oświadczenie takie, aby było uznane za ważne w świetle prawa powinno być sporządzone w obecności dwóch świadków wobec wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy bądź też kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy musi być spisane w protokole z podaniem daty jego sporządzenia.

Testament notarialny, jako trzeci z wariantów testamentu, jest dla spadkodawcy najbezpieczniejszą formą gwarantującą zgodność z prawem i jego wolą. Dokument taki ma formę aktu notarialnego i jako taki może zostać zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów, na życzenie spadkodawcy, dzięki czemu łatwiej będzie do niego dotrzeć po śmierci spadkodawcy. Wyłącznie testament notarialny może zawierać zapis windykacyjny, na podstawie którego oznaczona osoba nabędzie przedmiot zapisu windykacyjnego z chwilą śmierci spadkodawcy.

notariusz katowice

Sporządzanie testamentu u notariusza – jak przebiega?

Z reguły spadkiem osoby zmarłej rozporządza się na podstawie prawa dziedziczenia wynikającego z ustawy lub na podstawie sporządzonego i zgodnego z prawem testamentu spadkodawcy. Ten drugi sporządza się u notariusza, zaznaczając w treści nie tylko konkretny podział majątku pomiędzy spadkobiercami, ale także uwzględniając szczegółowe postanowienia dotyczące na przykład wydziedziczenia poszczególnych spadkobierców (jest to możliwe tylko ze ściśle określonych w Kodeksie cywilnym powodów).

Sporządzenie testamentu u notariusza nie jest trudne i wymaga jedynie stawienia się w kancelarii notarialnej z jasno określonym pomysłem na rozporządzenie swoim majątkiem po śmierci. Warto pamiętać, że w testamencie zapisane zostaną nie tylko oszczędności, ruchomości czy nieruchomości, ale również zadłużenia. Sporządzenie testamentu notarialnego odbywa się najczęściej w ciągu jednej wizyty w kancelarii notarialnej i trwa zwykle około dwóch godzin, zależnie od zakresu treści i skomplikowania testamentu.

Ze względu na indywidualny charakter testamentu, w kancelarii notarialnej spadkodawca powinien zjawić się samodzielnie, w dowolnym momencie swojego życia. Testament można sporządzić nawet w bardzo młodym wieku i zmieniać go na bieżąco, mając przy tym pewność że w razie nieszczęśliwego wypadku jest on zawsze najbardziej aktualnym odzwierciedleniem naszej woli.

kancelaria notarialna Chorzów

Koszt sporządzenia testamentu powinien być zgodny z tak zwaną taksą notarialną, czyli listą opłat, które mogą być pobierane przez notariusza. Cena może być tu zależna od zawartych w testamencie zapisów – do ceny standardowego testamentu konieczne będzie doliczenie dodatkowych kosztów za zawarcie polecenia albo pozbawienia uprawnionego zachowku lub umieszczenie zapisu windykacyjnego. Opłatę wnosi się także za odwołanie testamentu. 

Rola notariusza w sporządzaniu testamentu

Testament spisany w obecności notariusza jest najbardziej skuteczną formą zarządzania spadkiem. Osoba na stanowisku publicznym, a więc notariusz, ma możliwość nie tylko weryfikowania na bieżąco zgodności zapisów testamentu z obowiązującym prawem i doradzania spadkodawcy w razie problemów z określonymi zapisami testamentu, ale także przechowywania sporządzonego dokumentu bezpiecznie do czasu jego otwarcia, a więc śmierci spadkodawcy. Gwarancja dotrzymania woli osoby zmarłej jest tu więc znacznie większa, niż w przypadku testamentów holograficznych czy ustnych.

Artykuł powstał we współpracy z Kancelarią Notarialną w Katowicach.